طبق آخرین آمارهای سایت نظام پزشکی در آلمان بالای 20000 هزار نفر پزشک خارجی مشغول به کار هستند. بیشترین تعداد این پزشکان از کشورهای زیر می‌باشند:
1- اتریش 2 – یونان 3 – روسیه 4 – لهستان 5 – ایران
به دلیل بالا بودن سطح پزشکی در کشور آلمان این کشور رتبه سوم در دنیا به لحاظ سطح پزشکی است. لیست این کشورها به ترتیب عبارت‌است از :
1- آمریکا 2 – انگلیس 3 – آلمان 4 – فرانسه 5 – کانادا 6 – استرالیا
آلمان یکی از ثروتمندترین کشورهای اروپایی ازلحاظ قدرت صنعتی و اقتصادی است و به دلیل مهم بودن رشته‌ی پزشکی در آلمان این کشور بودجه بسیار زیادی را به تحقیقات و پژوهش‌های پزشکی اختصاص می‌دهد . در کشور آلمان دانشجویان پزشکی بعد از اتمام 6 سال تحصیلی در رشته پزشکی علاوه بر امتحانات دانشگاهی و متمرکز در سطح ایالتی می‌بایست در یک آزمون سراسری که معمولا در هر ایالت برگزار می‌گردد شرکت نمایند. این امتحان شامل دو بخش شفاهی و کتبی می‌باشد که متقاضیان اقامت آلمان می بایست در این امتحانات قبول شوند تا بتوانند از دانشگاه فارغ‌التحصیل شوند و مدرک پزشکی اخذ نمایند. در صورت عدم قبولی، مدرک و اجازه کار پزشکی به فرد ارائه نخواهد شد .
شرایط لازم برای کار:
تمامی پزشكان فارغ‌التحصیل در غير از اتحاديه اروپا براي اينكه بتوانند در سيستم پزشكي كشور آلمان به کار مشغول شوند می‌بایست ابتدا در يك امتحان ارزش مساوي شرکت نمایند كه اجرا و برگزاري آزمون توسط ايالت مربوطه مديريت می‌شود. قبولي در اين آزمون بیانگر این می‌باشد که متقاضي معادل يك پزشك تحصیل‌کرده در كشور آلمان تخصص كافي را براي انجام كار پزشكي دارد. براي ادامه تحصيل و كسب تخصص و يا دريافت اجازه طبابت و كار رسمي به‌عنوان يك پزشك ، گذراندن اين امتحان الزامی است.
در طي سال‌های اخير به دلیل كمبود پزشكان متخصص در کشور آلمان، اين كشور يك برنامه درازمدت را براي ورود پزشكان عمومي از كشورهاي غیراروپایی درزمینه ی دريافت تخصص در دستور كار خود قرار داده است. به همین دلیل همه‌ساله تعداد زيادي متخصص جذب بیمارستان‌های اين كشور می‌شود.
امتحان ارزش مساوي (Gleichwertigkeitsprufung): برنامه‌ی اين آزمون طوری است كه پزشکان در كشورهاي ديگر با قبولی در اين امتحان می‌توانند در سطح پزشكي آلمان كه مستلزم حداقل 6 سال تحصیل است شرکت کنند و مورد ارزيابي قرار گيرند. در این آزمون گروه‌های حداكثر 5 نفره تشکیل می‌شود و نیز امتحان عموماً به‌صورت شفاهي برگزار می‌گردد . این امتحان شامل محتوای پزشكي داخلي، جراحي، سؤالات عمومي پزشكي مانند Toxicology و Pharmacology است . سؤالات این امتحان بيشتر به‌صورت عملي است و انتظار می‌رود متقاضي بتواند نمره‌ی قبولی را دریافت نماید. متقاضیان باید بدانند برای موفقیت در این امتحان تسلط به زبان آلمانی لازم و ضروری است.
نکته مهم : در ماه‌های پایانی سال 2009 با پيگيري به‌عمل‌آمده و استعلام‌های صورت گرفته در کشور آلمان مشخص شد در بعضی از ایالت‌های كشور آلمان امتحان ارزش مساوي حذف گردیده است و در آلمان بيمارستان ها با توجه به resume متقاضي، در صورت موافقت بیمارستان و مناسب بودن شرايط فرد، متقاضی می‌تواند مستقیماً براي دستياري تخصص (Assistenzartz ) در بیمارستان درخواست پذيرش بدهد. همچنین اين بخشنامه جديد بوده و به دلیل نياز كشور آلمان به پزشكان متخصص براي انعطاف‌پذیر بودن بیمارستان‌ها در قبول و پذیرش افراد اتخاذ گرديده است و نیز در آينده اطلاعات بيشتر و تخصصی‌تر به اطلاع متقاضياني كه تشكيل پرونده داده‌اند ، داده خواهد شد.
دوره انطباق (Die Anpassungszeit): دوره‌ای كه متقاضيان در يك محل درماني و يا بيمارستان در حال آماده شدن براي امتحان ارزش مساوي هستند را دوره انطباق می‌نامند كه این دوره حداقل 6 ماه تا حداكثر 18 ماه ممكن است طول بکشد . در اين مدت‌زمان متقاضي فرصت دارد كه در آزمون مربوطه شركت کند و درصورتی‌که در آزمون مردود شود می‌تواند خود را براي شرکت مجدد در آزمون‌های بعدی آماده کند.
زمانی که متقاضی در امتحان نمره قبولی را کسب نمایند دوره انطباق به پايان می‌رسد و متقاضي با دريافت حقوق و مزايا به‌عنوان پزشك دستیار (Assistenzartz) كار خود را آغاز می نمايد. با توجه به نوع تخصص انتخابي توسط متقاضي، اين دوره كه در پایان منجر به دريافت تخصص خواهد شد ممكن است بين 4 تا 6 سال طول بکشد.
در آلمان سطح حقوق دريافتي توسط پزشكان دستیار به‌صورت زیر می‌باشد :
ميانگين حقوق حدود 40,000 تا 50,000 يورو در سال است (بدون كسورات قانوني) و اين مبلغ براي پزشكان متخصص 80,000 يورو می‌باشد(در قسمت‌های شرقي كشور آلمان تقاضاي بيشتري معمولاً وجود دارد )
به دلیل تحولات به وجود آمده در بازار كار این كشور ، در حال حاضر تقاضا براي پذيرش پزشكان خارجي كه در امتحان ارزش مساوي موفق به کسب نمره‌ی قبولی شده اند، در کشور آلمان و برخي ديگر از كشورهاي اروپايي بسیار بالا است و متقاضی می‌تواند با انجام كار و دريافت تخصص امكان تبديل اقامت موقت به دائم را برای خود به وجود بیاورد.
نکته : مواردی که در بالا به آن اشاره شد براي آشنایی متقاضيان با روند كلي پروژه است و در ایالت‌های مختلف آلمان ممكن است در مدت‌زمان دوره انطباق براي متقاضيان تفاوت‌هایی وجود داشته باشد.
قرارداد بين متقاضي و بيمارستان: در آغاز کار يك پزشك عمومي که متقاضي دريافت تخصص و يا كار به‌عنوان پزشك دستیار در كشور آلمان است می‌بایست يك position يا محلي را از يك بيمارستان پيدا نماید كه متقاضي را براي گذراندن دوره‌های مذبور پذيرش کند . در صورت موافقت بیمارستان متقاضي پذیرش‌شده می‌بایست قراردادی را با بيمارستان مربوطه منعقد نمايد و در صورت انعقاد قرارداد متقاضی می‌بایست مراحل لازم را براي دريافت اجازه اقامت موقت، كار پزشكي و ساير موارد ضروري در كشور آلمان انجام دهد.
در بعضی‌اوقات شاید متقاضي اقامت آلمان براي انجام مصاحبه و يا تنظيم قرارداد به كشور آلمان دعوت شود كه در اين صورت می‌بایست آمادگي لازم برای مصاحبه را داشته باشد و با تسلط به زبان آلماني بتواند در مصاحبه‌های لازم با مسئولين ، اساتيد و پزشكان متخصص مربوطه موفق شود . همچنین قراردادها معمولاً براي مدت‌زمان دوره‌ی انطباق (Die Anpassungszeit) كه متقاضي می‌خواهد خود را براي امتحان ارزش مساوي آماده كند و يا در دوره دستیاری (Die Assistenzarztzeit) كه امتحان ارزش مساوي را با موفقیت سپری کرده است و می‌خواهد استخدام شود، تنظيم می‌شود.
مواردي كه در قرارداد ذکر می‌شود بدین‌صورت است:
• حقوق دريافتي (vergutung).
• مدت‌زمان استخدام آزمايشي (probezeit).
• مدت‌زمان قرارداد كار(Dauer).
• محل خدمت (arbeitsgebiet).
• مخارج خوراك و سكونت (kosten fur kost und logis).
• كلاس زبان (sprachkurse).
• شركت در رده‌های تخصصي (Teilnahme an Fortbildungen) و مخارج آموزش در چارچوب امتحان ارزش مساوي.
بیمارستان‌ها و مراکز علمی برای کار و تخصص پزشکی در آلمان به سه صورت زیر هستند :
- Universität Klinikum : که به‌عنوان بیمارستان‌های دانشگاهی شناخته‌شده‌اند و معمولاً تعداد آن‌ها کم می‌باشد و در برخی از ایالت‌ها به آن بورسیه اختصاص می‌دهند.
- Akademisches Lehrkrankenhaus : که به‌عنوان بیمارستان‌های آموزشی دانشگاهی شناخته‌شده‌اند و برخلاف Universität Klinikum (که متعلق به دانشگاه هستند) در تملک دانشگاه‌ها نیستند بلکه با دانشگاه‌ها قراردادهای آموزشی می‌بندند و با یکدیگر همکاری می‌کنند و نیز در چارچوب این قراردادها پزشکان می‌توانند دانشجویان پزشکی خود را در مقطع پزشکی عمومی برای گذراندن دوره‌های آموزشی و دوره 12 ماهه‌ی کارآموزی به این بیمارستان‌ها می‌فرستند.
Universität Klinikum و Akademisches Lehrkrankenhaus ازلحاظ آموزشی باهم در ارتباط هستند اما ازلحاظ سیستم اداری از هم مستقل می‌باشند. - بیمارستان‌های خصوصی : این بیمارستان شامل بیمارستان‌های نهادهای مختلف مذهبی،شهرداری‌ها،کلیساها و نهادهای خصوصی دیگر است .
مدارک پزشکان ایرانی که در بیمارستان Universität Klinikum و Akademisches Lehrkrankenhaus تخصص خود را گرفته باشند در ایران توسط وزارت بهداشت قابل ارزیابی است. وضعیت پزشکی که در بیمارستان‌ها یا مطب‌های خصوصی دوره‌ی پزشکی خود را گذرانده باشد ازلحاظ وزارت بهداشت فعلاً مشخص نیست و در حال بررسی است .
مدارک لازم برای مهاجرت کاری پزشکان به آلمان:
- رزومه استاندارد آلمانی به همراه عکس
- کپی اول پاسپورت (امضا شده )
- دانشنامه و زیر نمرات
- کارت عضویت پزشکان
- پروانه دائمی پزشکی در صورت موجود بودن
- پروانه مطب در صورت موجود بودن
- ترجمه شناسنامه یا کارت ملی
- گواهی تاییدیه از بیمارستان یا دانشگاه( ترجیحاً ۳ سال سابقه كار بيمارستاني .براي اخذ پذيرش از بیمارستان‌ها اين سابقه كار مهم است)
- گواهی اشتغال در کلینیک یا بیمارستان
- 6 قطعه عکس (خانم ها بدون حجاب)
- ارائه گواهی سلامت جسمانی
- ارائه گواهي عدم سوء پيشينه
- ارائه گواهی عدم سوء پیشینه سازمان نظام پزشكی
ترجمه رسمی مدارک باید به زبان آلمانی و با مهر دادگستری و وزارت امور خارجه باشد که به تایید سفارت آلمان برسد.
عمده هزينه متقاضيان شامل موارد ذيل است:
- مخارج رده‌های زبان آلماني در ايران.
- هزینه‌های ترجمه و تأیید مدارك به زبان آلماني
- سفر احتمالي به كشور آلمان براي انجام مصاح.
- دستمزد وكيل و نماينده
- هزینه‌های اقامت در كشور آلمان براي آماده شدن و گذراندن آزمون‌ها كه با توجه به کمک‌های احتمالي بیمارستان‌ها و اينكه متقاضي در چه شهري قرار دارد متفاوت است.
لازم است كه متقاضيان مخارج ماهیانه را پیش‌بینی کنند .
